TP.HCM đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp khi việc sắp xếp địa giới hành chính tạo điều kiện mở rộng quỹ đất sản xuất. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, tháo gỡ điểm nghẽn về đất đai cho doanh nghiệp (DN) nhỏ không chỉ là sự hỗ trợ mà còn là đòn bẩy chiến lược thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia.

Mục tiêu phát triển mạnh khu vực kinh tế tư nhân

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đặt ra mục tiêu đến năm 2030, cả nước sẽ có 2 triệu doanh nghiệp, trong đó ít nhất 20 doanh nghiệp có khả năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Để đạt được điều này, chính sách đột phá về quỹ đất cho DN nhỏ được đặc biệt nhấn mạnh: ít nhất 5% diện tích trong khu/cụm công nghiệp sẽ dành riêng cho các DN nhỏ, khởi nghiệp sáng tạo, DN công nghệ cao – kèm theo ưu đãi giảm 30% tiền thuê đất trong 5 năm đầu tiên.

Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn gặp không ít khó khăn. Mô hình thí điểm tại Khu công nghiệp Hiệp Phước (huyện Nhà Bè, TP.HCM) với diện tích 80 ha chia nhỏ từ 750 – 2.000 m² cho DN nhỏ đã gặp vướng mắc khi phải áp dụng chung các tiêu chuẩn xây dựng, khiến diện tích sử dụng thực tế bị co hẹp, làm đội chi phí đầu tư lên cao.

Quỹ đất công nghiệp của TP HCM sẽ được mở rộng sau khi sáp nhập Bình Dương, thủ phủ công nghiệp của cả vùng Đông Nam Bộ.

DN nhỏ cần không gian phát triển ổn định

Theo ông Nguyễn Quốc Anh – Chủ tịch Hội Cao su - Nhựa TP.HCM, đất sạch không chỉ là vị trí đặt nhà máy mà còn là "chỗ đứng" của DN nhỏ trong chuỗi sản xuất. Thiếu quỹ đất ổn định khiến DN không thể đầu tư dài hạn, từ đó ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh.

Ông Quốc Anh nhấn mạnh, cần nhanh chóng cụ thể hóa Nghị quyết thành các văn bản pháp lý để tránh tình trạng "trên nóng, dưới lạnh". Với ngành dệt may, ông Phạm Xuân Hồng – Chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan TP.HCM cũng nhận định chính sách giảm tiền thuê đất có ý nghĩa rất lớn, giúp DN tiết kiệm chi phí khi chuyển dịch nhà xưởng ra ngoại ô và tuân thủ tốt hơn các quy định về môi trường.

Mô hình khu công nghiệp linh hoạt – giải pháp thiết thực

Theo ông Trần Việt Hà – Phó Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp TP.HCM (HEPZA), mô hình nhà xưởng xây sẵn với hệ thống hạ tầng đầy đủ (phòng cháy chữa cháy, điện, thoát nước...) giúp DN nhỏ chỉ cần thuê và hoàn tất thủ tục môi trường là có thể hoạt động trong vài tuần. Mô hình này đang giảm đáng kể chi phí đầu tư ban đầu và thời gian triển khai, phù hợp với nhu cầu của DN nhỏ và vừa.

HEPZA cho biết, nhà nước cần ban hành quy chuẩn xây dựng riêng cho các lô đất nhỏ, kết hợp chính sách tài chính hỗ trợ nhà đầu tư hạ tầng – tương tự như các chương trình hỗ trợ nhà ở xã hội.

Đáng chú ý, không có sự phân biệt giữa DN lớn và nhỏ hay giữa vốn trong nước và nước ngoài. Trong 6 tháng đầu năm 2025, dòng vốn trong nước – chủ yếu từ khu vực tư nhân – đang chiếm tỷ trọng lớn, phản ánh tiềm năng phát triển nếu được tạo điều kiện phù hợp.

TP.HCM mở rộng quy hoạch công nghiệp

Tại Đại hội Đảng bộ HEPZA lần thứ V nhiệm kỳ 2025 – 2030, ông Lê Văn Thinh – Trưởng ban Quản lý HEPZA – cho biết, việc sáp nhập TP.HCM với các tỉnh như Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu mở ra tiềm năng hình thành siêu đô thị mới, từ đó tăng cường khả năng liên kết vùng và đột phá về hạ tầng công nghiệp.

Giai đoạn 2025 – 2030, HEPZA đặt mục tiêu:

• Thu hút đầu tư 20 – 21 tỷ USD,

• Suất đầu tư bình quân từ 8 – 10 triệu USD/ha,

• Phân bổ đất cho KCN và DN từ 13.000 – 13.300 ha,

• Đất có thể cho thuê đạt 6.500 – 6.800 ha,

• Chuyển đổi 4 – 5 KCN thành KCN sinh thái,

• Triển khai thí điểm chuyển đổi 5 – 6 KCN/DN theo hướng đổi mới sáng tạo, công nghệ cao.

Những nỗ lực này nhằm hướng tới mô hình khu công nghiệp sinh thái, công nghệ xanh, số hóa, từ đó không chỉ thu hút dự án có giá trị cao mà còn tạo môi trường sống đạt chuẩn quốc tế cho chuyên gia và lao động chất lượng cao.

Thêm đất sạch – thêm động lực

Trong quy hoạch đến năm 2030, HEPZA bổ sung thêm KCN Phạm Văn Hai I & II (668 ha) và đề xuất thêm 2.000 ha đất sạch chủ yếu dành cho DN nhỏ và vừa. Khoảng 200 – 300 ha đất trong các KCN hiện hữu cũng đang được tháo gỡ vướng mắc pháp lý để sớm đưa vào khai thác.

TP.HCM cũng chuyển hướng quy hoạch KCN/DN thế hệ mới, ứng dụng công nghệ cao, tiết kiệm tài nguyên, phù hợp xu hướng phát triển xanh và bền vững.

???? Xem thêm thông tin phân tích chuyên sâu về bất động sản công nghiệp tại: https://bre.vn