Tin tức
Trong khi Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Cục Quản lý Đất đai đề xuất chuyển giao thẩm quyền và chức năng của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai cấp tỉnh về cấp xã, thì Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP.HCM (IEEr) lại kiến nghị giữ nguyên mô hình hiện tại, cho rằng việc chuyển giao có thể gây xáo trộn lớn do tính chất kỹ thuật phức tạp của ngành tài nguyên.
Xem thêm các phân tích chuyên sâu tại BRE.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, có hai phương án được đưa ra nhằm thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy hành chính và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương.
Phương án 1: UBND cấp xã thành lập đơn vị sự nghiệp công lập để tiếp nhận nguyên trạng chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai.
Phương án 2: Chuyển giao thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận và xác nhận biến động cho Chủ tịch UBND cấp xã; đồng thời chuyển chức năng, nhiệm vụ kỹ thuật cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai tại địa phương như Phòng Kinh tế hoặc Phòng Kinh tế – Hạ tầng.
Cục Quản lý Đất đai đánh giá phương án 2 có tính khả thi cao, giúp thống nhất mô hình “một cấp – một cơ quan”, phù hợp định hướng tinh gọn tổ chức và tăng hiệu quả quản lý nhà nước.
Tuy nhiên, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP.HCM (IEEr) cho rằng việc chuyển giao này không phù hợp với Luật Đất đai 2024 và Nghị định 102/2024, vốn đã quy định rõ Văn phòng Đăng ký đất đai là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc cấp tỉnh, hoạt động theo ngành dọc và bảo đảm tính thống nhất dữ liệu quốc gia.
Viện IEEr lập luận rằng, ngành tài nguyên có tính đặc thù kỹ thuật cao, đặc biệt trong quản lý bản đồ thửa đất qua nhiều thời kỳ như bản đồ 299, 02, 2010 và hiện nay là bản đồ kỹ thuật số. Việc “làm sạch dữ liệu” và bảo đảm tính kế thừa giữa các thời kỳ đòi hỏi chuyên môn sâu, kinh nghiệm thực tế và sự đồng bộ giữa các hệ thống đo vẽ, phần mềm quản lý.
Theo Viện IEEr, mỗi địa phương có thể sử dụng phần mềm và phương pháp đo vẽ khác nhau, dẫn đến sai lệch dữ liệu giữa bản mềm và bản giấy, gây khó khăn trong việc tích hợp dữ liệu nếu phân tán về cấp xã.
Trước những lo ngại trên, Viện IEEr đề xuất hai phương án:
Phương án 1: Giữ nguyên chức năng kỹ thuật tài nguyên tại Văn phòng Đăng ký đất đai cấp tỉnh, đồng thời phân quyền hành chính cho UBND cấp xã trong các thủ tục hành chính đất đai cơ bản như cấp sổ lần đầu, chuyển mục đích sử dụng, chỉnh lý thông tin sổ.
Các Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (hiện có 703 chi nhánh) sẽ đóng vai trò đầu mối tiếp nhận hồ sơ, đảm bảo “gần dân – sát dân” hơn mà không làm tăng chi phí ngân sách.
Phương án 2: Văn phòng Đăng ký đất đai cấp tỉnh là đầu mối duy nhất tiếp nhận và xử lý toàn bộ hồ sơ liên quan đến tài nguyên và đất đai, giúp duy trì bộ máy tinh gọn, tránh trùng lặp trong thẩm quyền giải quyết.
Viện IEEr cảnh báo rằng việc đưa thẩm quyền quản lý đất đai về cấp xã có thể gây phình to bộ máy, tăng chi phí thường xuyên và làm giảm hiệu quả cải cách hành chính. Hơn nữa, việc đào tạo và bố trí đội ngũ chuyên môn kỹ thuật tài nguyên tại hơn 3.300 xã trên cả nước đòi hỏi nguồn lực rất lớn và thời gian triển khai dài hạn.
Viện cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia về dữ liệu tài nguyên, việc duy trì Văn phòng Đăng ký đất đai cấp tỉnh là giải pháp ổn định, tiết kiệm và đảm bảo chất lượng chuyên môn.
Từ thực tiễn quản lý và chuyển đổi số hiện nay, nhiều chuyên gia cho rằng giải pháp hợp lý là giữ nguyên bộ phận kỹ thuật cấp tỉnh, song song với phân cấp thẩm quyền hành chính cho cấp xã, bảo đảm vừa “gần dân” vừa “chuẩn nghiệp vụ”.
Vấn đề “giữ hay chuyển” Văn phòng Đăng ký đất đai không chỉ là câu chuyện về tổ chức bộ máy, mà còn là bước ngoặt trong tiến trình hiện đại hóa quản lý tài nguyên đất – một lĩnh vực có tác động sâu rộng đến đời sống người dân, doanh nghiệp và thị trường bất động sản.
Cập nhật thêm các phân tích chính sách, xu hướng đất đai và bất động sản tại BRE.