Việc hoàn thiện các tuyến Metro (đặc biệt là Tuyến Metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên) không chỉ là thành tựu về giao thông mà còn là chìa khóa để TP. HCM biến Metro thành động lực phát triển đô thị theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development – Phát triển theo định hướng giao thông công cộng). Tuy nhiên, để khai thác triệt để tiềm năng này, các chuyên gia và cơ quan quản lý đều khẳng định TP. HCM đang rất cần một cơ chế mới mang tính đột phá và đặc thù.

Loạt dự án quanh tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên. Ảnh: Quỳnh Trần

Thách Thức Trong Việc Khai Thác Tiềm Năng Metro

Hiện tại, việc khai thác giá trị đất đai và không gian quanh các nhà ga Metro (được gọi là vùng TOD) tại TP.HCM vẫn đang gặp nhiều vướng mắc:

• Chính sách thu hồi đất và bồi thường: Quy định hiện hành chưa đủ linh hoạt để thành phố chủ động thu hồi đất lân cận các nhà ga, dẫn đến việc không thể tạo quỹ đất sạch để đấu giá hoặc mời gọi đầu tư TOD.

• Thiếu cơ chế phân chia lợi ích: Chưa có cơ chế rõ ràng để thành phố chia sẻ lợi ích với nhà đầu tư và người dân, khiến việc hợp tác khó khăn, làm chậm tiến độ phát triển đô thị.

• Pháp lý chồng chéo: Các quy định về quy hoạch, đất đai, xây dựng và đầu tư chưa đồng bộ, gây khó khăn cho việc triển khai các dự án phức hợp quanh khu vực ga.

Cơ Chế Mới: Đòn Bẩy Để Biến Metro Thành Động Lực 

Để gỡ nút thắt, cơ chế mới mà TP.HCM cần phải hướng tới mục tiêu trao quyền tự chủ cao hơn cho thành phố trong việc triển khai TOD:

• Chủ động mở rộng phạm vi thu hồi đất:  Cần cho phép TP.HCM mở rộng phạm vi thu hồi đất lân cận nhà ga (ví dụ: bán kính 500m hoặc 1km) để tạo quỹ đất có giá trị thương mại lớn. Nguồn thu từ quỹ đất này sẽ tái đầu tư vào hệ thống Metro.

• Áp dụng cơ chế đấu giá, đấu thầu đặc thù: Ban hành quy định riêng về đấu giá, đấu thầu các khu đất TOD, ưu tiên nhà đầu tư có năng lực phát triển các dự án phức hợp đa chức năng (văn phòng, thương mại, nhà ở) đồng bộ với giao thông công cộng.

• Thí điểm cơ chế chia sẻ lợi ích: Cho phép thí điểm cơ chế tài chính đặc thù nhằm điều tiết lợi ích từ tăng giá trị đất đai do Metro mang lại, phục vụ mục tiêu phát triển chung.

Phát Triển Đô Thị TOD: Nâng Tầm Giá Trị Bất Động Sản

Nếu cơ chế mới được thông qua và áp dụng hiệu quả, hệ thống Metro sẽ thực sự trở thành động lực phát triển đô thị cho TP. HCM:

• Tạo ra nguồn vốn bền vững: Thành phố có thêm nguồn thu lớn từ đất đai để tái đầu tư vào các dự án giao thông khác, không phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách trung ương.

• Đẩy mạnh giá trị bất động sản: Các khu vực quanh ga Metro sẽ trở thành tâm điểm bất động sản, tăng tính thanh khoản và giá trị của các dự án căn hộ, officetel, trung tâm thương mại.

• Chỉnh trang đô thị: Các khu vực đô thị cũ, đặc biệt là khu vực Thủ Đức và Quận 9 (cũ) dọc theo Tuyến Metro 1, sẽ được chỉnh trang, hiện đại hóa, nâng cao chất lượng sống cho cư dân.

Cơ Hội Lớn Với Chính Sách Đột Phá

Việc ban hành cơ chế mới cho Metro TP.HCM là bước đi chiến lược, quyết định thành công của mô hình TOD tại Việt Nam. Đây là cơ hội lớn để TP. HCM không chỉ giải quyết bài toán giao thông mà còn tạo ra nguồn lực tài chính khổng lồ, đưa thành phố trở thành một đô thị hiện đại, bền vững trong tương lai.

Liên hệ với chúng tôi để cập nhật các thông tin mới nhất về chính sách TOD và tiềm năng đầu tư vào bất động sản lân cận các tuyến Metro TP. HCM!